Tahkik İslami İlimler Araştırma ve Neşir Dergisi

Tahkik İslami İlimler Araştırma ve Neşir Dergisi altı ayda bir Türkçe yayınlanan uluslararası hakemli temalı bir dergidir. Bu ana tema, tahkik (edisyon kritik) denen yazma bir metnin neşre hazır hale getirilmesidir. Daha açık bir ifadeyle yazma bir metnin, mevcut tek nüshasına veya nüshalarına dayanarak müellifin kaleminden çıkmış haline ulaşmaya çalışılması ve neşre hazır hale getirilmesidir. Ayrıca yazmalar (mahtûtât) hakkında araştırma, kataloglama, kütüphane ve literatür tanıtımı gibi araştırma yazıları da bu temaya dahildir. Tahkik’in hedefi, genel olarak İslâm ilimler tarihindeki bilimsel birikimin parçası olan yazma metinlerin kritik edilip yeniden yorumlanarak neşirlerinin yapılmasıdır. Tahkik, orta Anadolu ve İstanbul bilim geleneğinde üretilen metinleri öncelemektedir.

Tahkik’in temel araştırma alanı İslami ilimlerdir. Temel İslam bilimleri, felsefe ve din bilimleri ile İslam tarihi ve sanatlarından oluşan ilahiyat temel alanı ile tarih ve İslam felsefesi alanlarındaki araştırma ve neşirler bu alana dâhildir. Tahkik’te yukarıdaki alanlarda edisyon kritik ve değerlendirme yazıları başta olmak üzere Latin alfabesine nakil, sadeleştirme, tercüme, telif, tanıtım ve kritik araştırma makaleleri de yayımlanabilir. Ayrıca İslami ilimler başta olmak üzere Arapça, Osmanlı Türkçesi, Farsça risalelerin tahkikli neşri yayımlanabilir.

• Tahkik İslami İlimler Araştırma ve Neşir Dergisi, altı ayda bir yayımlanan ve içeriğini oluşturan gerek dirase gerek edisyon bölümleri, konusunda uzman akademisyenlerce değerlendirildiği bir yapıya sahiptir.

• Değerlendirilmesi maksadıyla gönderilen makalelerin kabul görebilmesi için daha önce hiçbir yerde yayımlanmamış olması şartı aranmaktadır. Arz edilen makaleler ilk olarak yayın kurulu tarafından incelenmektedir. Eğer bir makale içerik ve stil açısından gerekli koşulları karşılarsa değerlendirmeyi yapan kişiler, daha sonra makaleyi yayımlanma için uygunluğu yönünden incelemeye tabi tutar.

• Makaleler etik kontrol olarak iThenticate ve/veya Turnitin İntihal Analiz Programı’nda taramadan geçirilmektedir.

• Tüm makaleler iki hakem tarafından değerlendirilir ve gerekli görüldüğü takdirde üçüncü bir hakeme gönderilir. Bir makalenin yayımlanması hakemlerin onayına bağlıdır. Yazarlar hakemler tarafından istenen gerekli düzeltmeleri yapmakla yükümlüdür.

• Genel olarak arz edilen çalışmalar şu formatta olmalıdır:
-  Makale sayfa sınırı bulunmamakla birlikte haddinden fazla uzun makaleler ile ilgili karar yetkisi editörler kuruluna aittir.
-  Tablolar, figürler, resimler ve çizelgeler derginin sayfasına uygun boyutta olmalıdır. Eğer gerekiyorsa daha küçük puntolarla ve tek satır aralığıyla da yazılabilirler.
-  Tablolar ve çizelgeler, yazınızdaki görünümlerine uygun olarak sıralı bir şekilde numaralandırılmalıdır. Tablo gövdesinin hemen altına tablolara ait dipnotlar koyulmalı ve bunları küçük harfli tanımlayıcı harflerle belirtilmelidir. Dikey cetveller kullanmaktan kaçınılmalıdır. Mümkün olduğu kadar az tablo kullanılmalı ve tablolarda sunulan verilerin hâlihazırda makalenin herhangi bir yerinde belirtilen sonuçlarla aynı olmamasına dikkat edilmelidir.

• Ayrı bir sayfa oluşturulmalı ve yazar(lar)ın tam adı ve kurumsal unvanları ile, yazışmayı yapan yazar(lar)ın posta adres(ler)i, iş/cep telefon numarası ya da numaraları, elektronik posta adres(ler)i buraya yazılmalıdır.

• Çalışmanın, aşağıda belirtilen bölümleri içermesi gerekmektedir:
-  Türkçe bir başlık ve 5-8 anahtar kelime içeren 150-200 kelimelik bir özet.
-  İngilizce veya Arapça bir başlık ve 5-8 anahtar kelime içeren 150-200 kelimelik bir özet.
-  Ayrıca, tüm makalelere makalenin Genişletilmiş İngilizce Özetin de eklenmesi gerekmektedir. Bu geniş özet 750-1500 kelime arasında olmalıdır; makalenin başlığı, alt başlıkları ve tüm referanslarını da içermelidir. Bu bölüm, yapılan çalışma yayımlanmaya kabul edildikten sonra da gönderilebilir.

• Tahkik, Türkçe bölümünde “İSNAD Atıf Sistemi”ni, Arapça bölümünde ise “İSAM Tahkikli Neşir Esasları (İTNES)” kılavuzunu uygulamaktadır.

• Yayım aşamasının ilk adımı için makaleler Online Başvuru Sistemi aracılığıyla yollanmalıdır. Başvurunun hemen ardından elektronik posta adresinize otomatik olarak bir onay mesajı gönderilecektir. Eğer bu mesajı almazsanız lütfen e-mail yoluyla tahkikdergisi@gmail.com üzerinden bizimle bağlantıya geçiniz.

• Tüm işlemler, çevrimiçi sistem kanalıyla takip edilmelidir. Lütfen bu işlemler süresince size belirtilen talimatları takip ediniz.

• Tahkik Dergisi, yazarlardan herhangi bir başvuru veya yayın ücreti talep etmemektedir.

Etik Politikası
Alanında uzman kişilerce değerlendirilen bir dergide makalelerin yayımlanması, saygı uyandıran ve tutarlı bir bilgi ağının gelişmesinde elzem öneme sahiptir. Zira böyle bir olgu hem yazarların çalışma kalitesinin hem de bu yazarlara destek olan kurumların doğrudan göstergesidir. Uzmanlarca değerlendirilen makalelerde, bilimsel yöntemler uygulanır ve desteklenir. Bu nedenledir ki yayımlama sürecine dâhil olan tüm etmenlerin, yani yazarların, editörlerin, değerlendirmeleri yapan kişilerin ve dergileri yayımlayan dernek ve kuruluşların, kendilerinden beklenen etik tutumlar üzerinde uzlaşması büyük öneme sahiptir.

Gerekli Bilgileri Aktarma
Özgün çalışmalarını makaleleştirmiş yazarlar, yaptıkları araştırmayı ayrıntısıyla anlatmalı ve çalışmalarının önemini belirtmelidir. Makale elde edilen verileri doğru bir şekilde aktarmalı, başkalarının çalışmayı tekrar edebilmesine olanak verecek kadar ayrıntı ve referansı içermelidir. Gerçeği yansıtmayan, kasıtlı olarak çarpıtılmış ifadeler araştırma etiğine aykırıdır ve kabul edilemez.
Derleme ve diğer mesleki makalelerde de doğruluk ve nesnellik çok önemlidir. Bir görüş yansıtan editör yazıları da bu doğrultuda ele alınır.

Veri Erişimi ve Koruması
Yazarlardan, yayım esnasındaki düzeltmeler için yazılarında kullandıkları kaynakları göstermeleri istenebilir ve yazarlar, böylesi bir talep söz konusu olduğunda bahsedilen kaynaklara erişimi sağlamak zorundadırlar. Bununla beraber yazarların makaleleri yayımlandıktan sonra bile bir süreliğine bu kaynakları ve verileri saklamaları, onların yararına olacaktır.

Özgünlük ve İntihal
Yazarlar yaptıkları çalışmaların kendi özgün eserleri olduğunu kanıtlamak zorundadır ve eğer diğer kişilerin eser ya da tümcelerini kullanmışlarsa, bunu düzgün bir şekilde alıntılamalı ve aktarmalıdır.
İntihalin, bir başkasının çalışmasını kendi çalışması gibi göstermekten yine bir başkasının çalışmasının temel bileşenlerini (herhangi bir atıfta bulunmaksızın) farklı kelimelerle yeniden yazmaya ve başkalarının yaptığı veya ulaştığı çıkarımları kendi çıkarımlarıymış gibi göstermeye kadar uzanan birçok formu vardır. İntihalin her türlüsü etik olmayan bir davranış olup kesinlikle kabul edilemezdir.
Dergimizde intihal kontrolü için iThenticate ve/veya Turnitin programı kullanılmaktadır.

Çoklu, Tekrarlanan ve Eşzamanlı Yayım
Yazarların genel manada aynı araştırmayı baz alan çalışmalarını ilk yayımlarından sonra bir daha yayımlatmaması, yani çalışmaların birden fazla dergide yayımlanmaması gerekir. Aynı çalışmanın eşzamanlı olarak birden fazla yayımlatılması, etik olmayan bir yayımlama davranışı olup kesinlikle kabul edilemezdir.
Aynı şekilde, yazarlardan daha önce yayımlattıkları çalışmalarını başka bir dergiye değerlendirilmek üzere sunmamaları da beklenmektedir. Ancak, yine de çeviriler, sağlık alanı ile alakalı belgeler gibi bazı makale türlerinin birden fazla dergide yayımlanmaları, gerekli koşullar sağlandığı takdirde, kimi vakit kabul edilebilir bir tutumdur. Bunun içinse ilgili derginin yazar ve editörlerinin ilk yayımın kaynaklarını ve yorumunu da içeren ikinci bir yayım üzerinde hemfikir olmaları gerekmektedir. İlk yayıma yapılan referanslar, ikinci yayımda düzgün bir biçimde alıntılanmalıdır.

Kaynakların Tanımı
Diğer yazarların çalışmalarının tanımı düzgün bir şekilde yapılmalıdır. Kaynak gösterilen eserin temel çeperini belirleyen yayımlar alıntılanmalıdır. Bir konuşmadan, mektuplaşmadan ya da üçüncü şahıslarla yapılan bir tartışmadan elde edilen özel bilgiler, kaynağın yazılı izni olmadan kullanılmamalı veya aktarılmamalıdır. Resmî yazışmalar ve başvurular gibi gizli servislerden elde edilen özel bilgiler, bu servislere içkin çalışmaların yazarlarının yazılı izni olmadan kullanılmamalıdır.

Patent ve Görüş Ayrılıkları/Çıkar Çatışmaları
Bütün yazarlar, araştırmalarına başlamalarını takip eden üç yıl içinde çalışmalarını uygunsuz olarak etkileyebilecek ya da bu doğrultuda algılanabilecek kişi ya da kurumlarla olan mali, kişisel ve benzeri diğer ilişkilerini ya da olası çıkar çatışmalarını ifşa etmek zorundadır.
Söz konusu çatışma güncel olabilir veya potansiyel olarak var olabilir; bu sebeple bunun Tahkik’e açıkça belirtilmesi en güvenli tutumdur. Tüm başvurular potansiyel çıkar çatışması/görüş ayrılığı olarak görülebilecek her türden ilişki ve bağlantının beyanını da içermelidir. Tahkik, bu tür bilgileri yazı işlerinde gereken kararları vermek için temel alabilir ve bu beyanları, okurların söz konusu çalışmayı değerlendirmesi açısından önemli olduğuna kanaat getirdiği takdirde yayımlayabilir. Bahsedilen çatışma/ayrılık uyarınca Tahkik makalenin yayımlanmaması yönünde bir karara varabilir. Tüm yazarların, çalışmalarının sonunda “Patent Beyanı” alt başlığıyla, olumsuz şekilde etkilenebilecek ya da etkilenme ihtimali bulunan çalışmalarının arz edilmesinden başlayarak üç yıl içerisinde hâlihazırda vuku bulan ya da böyle bir potansiyele sahip, finansal, kişisel veya diğer insanlarla ya da kurumlarla olan ilişkileri içeren olası herhangi bir çıkar çatışmasını/görüş ayrılığını açıkça belirtmesi gerekir.
Açıkça belirtilmesi gereken potansiyel çıkar çatışmaları/görüş ayrılığı örnekleri, iş verme, danışmanlık, sermaye sahipliği, hizmet ücretleri, noter tasdiki, patent başvurusu ve kaydı, hibeler veya diğer finans kaynakları gibi birimleri de içermelidir. Potansiyel çıkar çatışmaları, mümkün olan en erken evrede tescil edilmelidir.
Projenin tüm finansal kaynakları da açıkça belirtilmelidir. Bu beyanname (Finans kaynakları listesi başlığıyla) çalışmanın ayrı bir bölümünde, Referanslar’dan hemen önce yer almalıdır. Yazarların; kendilerine finans kaynağı sağlayan birim(ler)in, eğer varsa, çalışma tertibindeki, bilgi toplama ve analiz etme ve verilerin yorumlanmasındaki, raporların yazımındaki ve çalışmanın yayımlanmak üzere arz edilme kararındaki rolünü belirtmeleri gerekmektedir.

Çalışmanın Yazar Kadrosu
Yazar kadrosu, söz konusu çalışmanın fikriyatına, tasarısına, oluşturulmasına veya tercümesine önemli katkılarda bulunmuş kişilerle sınırlı tutulmalıdır. Bu önemli katkılarda bulunan kişiler, yardımcı yazarlar olarak listelenmelidir. Araştırma projesinin yalnızca belirli yerlerine yardımı dokunan kişiler ise katkıda bulunanlar olarak belirtilmelidir.
Yazışmayı yürüten yazar, çalışmada tüm yardımcı yazarların doğru bir biçimde beyan edildiğini ve tüm yardımcı yazarların çalışmanın son şeklini görüp onayladıklarını ve yayımlanmak üzere arz edilmesi konusunda hemfikir olduklarını kesin olarak iletmelidir.

Tahkik İslami İlimler Araştırma ve Neşir Dergisi bilimsel araştırmaları halka ücretsiz sunmanın bilginin küresel paylaşımını artıracağı ilkesini benimseyerek, içeriğine anında açık erişim sağlamaktadır.